12.04.2023 © Tüm Hakları Saklıdır 2024.

1.GİRİŞ

     Kimya rafineri tesisleri, ATEX Ex-Proof yönetmeliğine tabi çok tehlikeli A sınıfında yer alan işletmelerdir.

     Endüstriyel tesis ekipmanları aşırı basınç altında olduğunda, basınç tahliye vanası denilen özel bir ekipman; gazları ve bazen sıvıları otomatik olarak serbest bırakan temel bir güvenlik ekipmanıdır.

2.TANIM

     Gas Flare olarak adlandırılan bir gaz alevi bacası, petrol rafinerileri, kimya fabrikaları ve gaz işleme tesisleri gibi endüstriyel tesislerde ve aynı şekilde petrol kuyuları, gaz kuyuları, açık deniz petrolü ve gazı bulunan petrol veya gaz üretim tesislerinde kullanılan bir gaz yakma ünitesidir.

     Endüstriyel tesislerde, Gas Flare öncelikle tesis ekipmanının planlanmamış aşırı basıncı boyunca basınç tahliye vanaları tarafından tahliye edilen yanıcı gazın yakılması için kullanılır. Tesis kısmi devreye giriş ve duruşlarda, gazların nispeten kısa süreler boyunca planlı yanması için alev bacaları da tipik olarak kullanılır.

     Çeşitli petrol ve gaz üretim tesislerinde gaz yakma işlemi, proses ekipmanına aşırı basınç uygulama risklerine karşı koruma sağlar.

Resim1: Gas Flare çalışma sistemi

Resim2: Gas Flare bacasından çıkan yanmış gaz alevi

3.ÖNEM & SONUÇ

     Bhopal felaketi, 3 Aralık 1984 günü, ABD kökenli Union Carbide firmasının Hindistan Bhopal'de kurduğu böcek ilacı üreten fabrikada gas flare sisteminin çalışmaması sonucu yanlışlıkla 40 ton metil isosiyanat gazının dışarı atılması 18.000 kişinin ölümüne, 150.000'den fazla insanın zehirlenmesine neden oldu.[1*]

     Çevresel etkileri Çernobil faciasından bile korkunç olan bu kaza sonrasında, Bhopal eyaleti doğal afet bölgesi ilan edildi. Greenpeace'in bölgede kazadan 20 yıl sonra, 2004 yılında yaptığı ölçümlerde, toprakta normalin 6 milyon katı toksik madde bulundu.[1*]

     Özet; Gas Flare (Alev Bacası) sistemleri öncelikle insan ve çevre sonrasında proses ve ekipman güvenliği için çok önemlidir. Tesis devreye alış ve duruşlarda tam otomasyon sistemlere hiç bir zaman tam anlamıyla güvenilmemeli, insan-teknoloji uyumu çerçevesinde endüstriler dijitalleşmelidir.

Referanslar
[1*] https://tr.wikipedia.org/wiki/Bhopal_felaketi

Orçun TUNÇ
Kimya Mühendisi & İşletmeci & İSG Uzmanı